Well-tried Safety Principles - Wypróbowane zasady bezpieczeństwa w elektrycznych układach sterowania wg EN ISO 13849-2

Lege artis (wł. de lege artis) - łac. według reguł sztuki

Well-tried Safety Principles są to wypróbowane wymagania dla systemów bezpieczeństwa. W odróżnieniu od Basic Safety Principles opisanych poprzednio są obowiązujące dla  kategorii 1 do kategorii 4 architektury układów sterowania wg EN ISO 13849-1. Wymagania te dotyczą projektowania systemów bezpieczeństwa i konstruowania stosowanych komponentów bezpieczeństwa. 

Aktualizacja normy EN ISO 13849-1

Po prawie dziesięciu latach po pierwszej publikacji normy EN ISO 13849-1 planowana jest jej pierwsza aktualizacja. Zmiany mają na celu poprawę przejrzystości i ułatwienie jej stosowania. 

Czy układy bezpieczeństwa to zło konieczne?

Malum necessarium - łac. zło konieczne

Okładka kasety demo metalowej grupy Zcerneboh (źródło Encyklopedia Metalu)

Układy sterowania maszyn oprócz kontroli procesu powinny zapewniać funkcje bezpieczeństwa zapobiegające powstawaniu sytuacji zagrożenia. Jest to wymóg prawny wdrożony dyrektywą maszynową [1] Załącznik 1 pkt. 1.2 wprowadzony rozporządzeniem [2] §18-27. Funkcje bezpieczeństwa są jednak traktowane jako "zło" konieczne. Przeważa opinia, że utrudniają pracę na maszynie. Czy zawsze musi tak być?

Powodem takiej opinii jest implementowanie funkcji bezpieczeństwa, które nie uwzględniają specyfiki danej maszyny i jej przeznaczenia. Najczęstszymi błędami wtedy popełnianymi, są: wyłączanie zasilania całej maszyny, długi czas ponownego uruchomienia, brak informacji o zadziałaniu czujników i wyłączników.

Basic Safety Principles - Podstawowe zasady bezpieczeństwa w elektrycznych układach sterowania wg EN ISO 13849-2

Lege artis (wł. de lege artis) - łac. według reguł sztuki

Basic Safety Principles są to podstawowe wymagania dla wszystkich systemów bezpieczeństwa. We wszystkich architekturach układów sterowania, od kategorii B do kategorii 4, te podstawowe zasady bezpieczeństwa są pierwszym krokiem w tworzeniu niezawodnych układów bezpieczeństwa wg EN ISO 13849-1. Czy przykładasz należytą uwagę do podstawowych zasad bezpieczeństwa dotyczących projektowania systemów bezpieczeństwa według reguł sztuki?

Obowiązywanie norm - Horror vacui

Horror vacui (łac. "lęk przed pustką") - natura nie znosi próżni

Apokalipsa normalizacyjna nastąpiła dnia 3 kwietnia 1993 r. Wydana tego dnia Ustawa o normalizacji [1] w art. 19 ust. 1 ogłosiła, że "Stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne". Wprawdzie w tym samym ustępie oraz w następnych dopuszczono, że Minister oraz ustawy mogą wprowadzić obowiązek stosowania Polskiej Normy. Jednak powyższe zdanie było cytowane, przez każdego, kto chciał wymigać się od stosowania Polskich Norm, bo przecież są dobrowolne.

EN ISO 14119 zastąpi wkrótce EN 1088

Polska Norma* PN-EN ISO 14119:2014-03E "Bezpieczeństwo maszyn -- Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami -- Zasady projektowania i doboru" wprowadzająca normę EN ISO 14119 została opublikowana przez Polski Komitet Normalizacyjny 3 marca 2014 roku. Zastąpi ona normę PN-EN 1088+A2:2011P, której domniemanie zgodności z Dyrektywą Maszynową 2006/42/WE wygaśnie 30 kwietnia 2015 r. [1]. 

Zakres merytoryczny EN ISO 14119 jest taki sam jak EN 1088. Nowa norma będzie obowiązywała na całym świecie, a nie tylko w Europie. ISO 14119:2013 określa zasady projektowania i doboru urządzeń blokujących związanych z osłonami, niezależnie od rodzaju źródła energii. Obejmuje również części osłon, które pobudzają urządzenia blokujące [2].

Osłona bezpieczeństwa ze znakiem CE

Volenti non fit iniuria - Chcącemu nie dzieje się krzywda

Jedną z ważniejszych zmian jakie wprowadziła Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE [1] w art. 1, pkt 1, lit. c) było objęcie elementów bezpieczeństwa oznakowaniem CE. Osłona jest elementem bezpieczeństwa, więc w pewnych sytuacjach wymaga oznakowania CE i wystawienia deklaracji zgodności. Poprzednia dyrektywa 98/37/WE wymagała jedynie deklaracji zgodności.

Osłony maszyn wg norm zharmonizowanych

Cavere decet, timere non decet. - Przystoi być ostrożnym, nie przystoi lękać się.

Maszyny wykonując zadania zgodnie z przenaczniem, przetwarzają energię przeważnie elektryczną na energię mechaniczną. W większości przypadków nie udaje się uniknąć zagrożeń poprzez zapobieganie zetknięcia się części maszyn ze sobą (vide Ryzyko związane z częściami ruchomymi - prewencja ). Maszyna bezpieczna sama w sobie, to takie perpetuum mobile. Bo maszyna, która spełniała by to kryterium w całości, nie może nic wykonać, więc nie jest maszyną. 

Π i Σ (Pi i Sigma)

fotos z programu edukacyjnego Przybysze z Matplanety [1]

Jak zapewne zauważyliście każdego posta "okraszam" cytatem w łacinie, a ostatnio nawet w grece. Podobno jest to kompleks człowieka, który się łaciny nie uczył, a chce pokazać swoją elokwencję. Ja jestem prostym inżynierem, absolwentem technikum. I w tym technikum polskiego miałem tylko trzy godziny tygodniowo. Mimo wszystko pisać się jednak nauczyłem. Rekordowo krótkie moje wypracowanie zajmowało tylko jedną stronę maszynopisu. Świadczy to niezbicie o moim zamiłowaniu do zwięzłości.

Ryzyko związane z częściami ruchomymi - prewencja (bonus: zabawka)

"Η σωστή ιατρική είναι η πρόληψη και όχι η θεραπεία." Ιπποκράτης. - "Właściwym lekiem jest zapobiegać". Hipokrates

Spośród wielu zagrożeń występujących na maszynach, obok  energii elektrycznej i cieplnej, to ruchome elementy najczęściej powodują urazy. Przy czym zagrożenie definiowane jest jako potencjalne źródło obrażeń (Zał. I pkt. 1.1.1 [MD]) . Tak więc wszystkie ruchome części, mające w sobie dość energii kinetycznej mogącej spowodować urazy, są zagrożeniem.