wtorek, 21 października 2014

O układach logicznych zapewniających funkcje bezpieczeństwa - Omnia sunt interpretanda

Omnia sunt interpretanda - Wszystko musi być wyjaśnione


Wracam do tematu z mojego drugiego posta, gdzie odkryłem nagle, że układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa są maszyną. Jeżeli tak, to należałoby wystawić deklarację zgodności CE. Ale na jakiej podstawie? Czasami trudno wystawić deklarację zgodności, bo deklarujemy zgodność z dyrektywą maszynową, niskonapięciową lub też inną wymienioną np. w ustawie o systemie ocenie zgodności [1]. A na zgodność z jaką dyrektywą mam wystawić deklarację dla kasetki sterowniczej z przyciskiem w obwodzie sterowania 24VDC? Niskonapięciowa nie, bo poniżej 75VDC i poniżej 50VAC. 

Układ sterowania realizuje funkcje bezpieczeństwa. Można powiedzieć, że funkcje bezpieczeństwa realizuje tylko przekaźnik bezpieczeństwa i podłączony do niego grzybek i stycznik. Natomiast jeżeli sercem układu sterowania jest sterownik bezpieczeństwa (safety PLC lub failsafe)? Z drugiej strony układ sterowania powinien zostać zbudowany zgodnie z wymaganiami §18 rozporządzenia [2], odpowiadającego punktowi 1.2 załącznika I dyrektywy maszynowej.
Układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa podlegają (w pkt. 21) pod "Kategorie maszyn, do których ma zastosowanie jedna z procedur oceny zgodności określonych w § 127 ust. 3 i 4 rozporządzenia". Co to są układy logiczne zapewniające funkcje bezpieczeństwa? Czy piszący tą dyrektywę w zaciszu brukselskiego biura miał na myśli przekaźnik lub sterownik bezpieczeństwa? Czy też część układu sterowania? Przewodnik do dyrektywy maszynowej [3] zastrzega, że te układy logiczne spełniają definicję elementów bezpieczeństwa, układ sterowania jako całość nim nie jest. Jako przykład podano sterownik bezpieczeństwa PLC.
Ale jeżeli ten punkt miałby dotyczyć elementu bezpieczeństwa, to po co zostałby powtórzony w innym miejscu? Bez uzasadnionych powodów nie powinno się przypisywać różnym terminom tego samego znaczenia, co jest zasadą prawniczej wykładni językowej. Zakładając, że dyrektywę jeżeli nie pisali, to przynajmniej sprawdzali prawnicy, można przypuszczać, że co innego "autor miał na myśli". Czyli układ sterowania ≠ układ logiczny zapewniający funkcje bezpieczeństwa  ≠ element bezpieczeństwa. 
Niewątpliwie układ logiczny zapewniający funkcje bezpieczeństwa zawiera się w układzie sterowania, a ponieważ nie jest elementem bezpieczeństwa, to jest czymś więcej. Jest układem obejmującym obwód wejściowy, logikę i układ wyjściowy (wykonawczy). Taki układ bezpieczeństwa (nie można było go tak od razu nazwać) powinien być zaprojektowany wg EN ISO 13849-1 oraz zwalidowany wg EN ISO 13849-2. Obydwie te normy są zharmonizowane w zakresie pkt. 1.2.1 zasadniczych wymagań (zał. I) dyrektywy 2006/42/EC. A punkt ten opisuje bezpieczeństwo i niezawodność układów sterowania.
Tak więc nie możemy zadeklarować zgodności układu sterowania, a jedynie jego bezpieczeństwo i niezawodność w zakresie pkt. 1.2.1 zasadniczych wymagań dyrektywy. Czy wszystko zostało wyjaśnione?

[1] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Dz.U. 2002 nr 166 poz. 1360
[2] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1228
[3] Przewodnik dotyczący stosowania dyrektywy 2006/42/WE w sprawie maszyn. Wydanie drugie 2010 r. Pod redakcją Iana Frasera

Na zdjęciu Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego (UŁ) fot. Bartłomiej Rosiak

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz