Cavere decet, timere non decet. - Przystoi być ostrożnym, nie przystoi lękać się.
Maszyny wykonując zadania zgodnie z przenaczniem, przetwarzają energię przeważnie elektryczną na energię mechaniczną. W większości przypadków nie udaje się uniknąć zagrożeń poprzez zapobieganie zetknięcia się części maszyn ze sobą (vide Ryzyko związane z częściami ruchomymi - prewencja ). Maszyna bezpieczna sama w sobie, to takie perpetuum mobile. Bo maszyna, która spełniała by to kryterium w całości, nie może nic wykonać, więc nie jest maszyną.
Osłona wg pkt 1.1.1 Wymagań Zasadniczych MD jest to część maszyny przeznaczona do zapewnienia ochrony w postaci bariery materialnej. Miejsca niebezpieczne powinny być chronione przez osłony lub urządzenia ochronne (np. kurtyny) dobrane zgodnie z wytycznymi podanymi w pkt 1.3.8 Załącznika I MD. Przekładnie przenoszące napęd muszą mieć osłony stałe (wg pkt 1.4.2.1) lub ruchome osłony blokujące (wg pkt 1.3.8.1). Zagrożenia od ruchomych części muszą być osłonięte osłonami lub urządzeniami ochronnymi (wg pkt 1.4.3). Co jednak z maszyną typu wiertarka, gdzie operator ręcznie podaje przedmiot obrabiany? Należy zastosować osłony stałe lub blokujące do części nie biorących bezpośredniego udziału w obróbce. Samo wiertło należy osłonić osłoną nastawną (wg 1.4.2.3).
Wybór osłon zależy m.in. od częstości wymaganego dostępu do danego obszaru maszyny. Osłony stałe: wcale lub rzadko; osłony blokujące częściej niż raz na zmianę; urządzenia ochronne częściej niż raz na godzinę. Przejrzyste algorytmy doboru osłon są zawarte w EN 12100 w pkt. 6.3.2.1 oraz w EN 953 w załączniku A.
Norma EN 953 zawiera ponadto szczegółowe wymagania budowy osłon stałych i ruchomych. Znajdująca się w trakcie zatwierdzania EN ISO 14120, która wkrótce zastąpi EN 953 w pkt 5.3.9 zakazuje używania powszechnie stosowanych ćwierćobrotowych zamków do zamykania osłon stałych co jest zgodne z wymaganiami zawartymmi w pierwszym akapicie pkt. 1.4.2.1 Zasadniczych Wymagań MD. Osłony stałe i ruchome powinny być solidne. Chociaż w normie EN 415-7 dopuszcza się kartony w magazynku jako część osłony, pod warunkiem zatrzymania maszyny zanim się opróżni.
W załączniku B normy EN 953 podano algortym doboru osłon w zależności od liczby i lokalizacji zagrożeń. Występuje tam podział osłon na obudowę, obudowę miejscową oraz osłonę odległościową. Osłona odległościowa nie zamyka całkowicie przestrzeni wokół zagrożenia. Umożliwia np. podawania i odbieranie przedmiotów z maszyny. W normie EN ISO 13857 zawarto tabele dopuszczalnych wymiarów i odległości osłon od zagrożenia w zależności od otworów w osłonach.
W normie EN ISO 13855 podano sposób wyznaczania odległości osłon ruchomych (pkt 8) i urządzeń ochronnych takich jak kurtyny i kamery bezpieczeństwa (pkt 6) oraz maty bezpieczeństwa (pkt 7). W pkt 9 podano sposób wyznaczania odległości sterowania oburęcznego od zagrożenia.
Wg dyrektywy maszynowej każde zagrożenie musi być osłonięte, no chyba że nie można inaczej użytkować maszyny. Dobór osłon zależny jest od częstotliwości wymaganego dostępu do zagrożenia. Należy również wziąć pod uwagę lokalizację i ilość zagrożeń. W normach opisano wiele różnych rodzajów osłon i urządzeń ochronnych, których użycie zapewnia ochronę operatora.
Wykaz norm:
PN-EN 953+A1:2009 Bezpieczeństwo maszyn -- Osłony -- Ogólne wymagania dotyczące projektowania i budowy osłon stałych i ruchomych
Draft EN ISO 14120 Safety of machinery ― Guards ― General requirements for the design and construction of fixed and movable guards
PN-EN ISO 14119:2014-03 Bezpieczeństwo maszyn -- Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami -- Zasady projektowania i doboru
PN-EN ISO 13855:2010 Bezpieczeństwo maszyn -- Umiejscowienie wyposażenia ochronnego ze względu na prędkości zbliżania części ciała człowieka
PN-EN ISO 13857:2010 Bezpieczeństwo maszyn -- Odległości bezpieczeństwa uniemożliwiające sięganie kończynami górnymi i dolnymi do stref niebezpiecznych
PN-EN 415-7+A1:2008 Bezpieczeństwo maszyn pakujących -- Część 7: Załadowarki i wyładowarki
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz